Prof. dr. Lenneke Alink
- Wetenschappelijk directeur Instituut Pedagogische Wetenschappen

Fantastisch nieuws was het, dat alle leden van de oppositiecommissie tijdens een promotieplechtigheid sinds dit jaar een toga mogen dragen, ongeacht of zij hoogleraar zijn. Ineke Sluiter gaf daar in haar pleidooi voor deze ontwikkeling steekhoudende argumenten voor. De toga is werkkleding en als iedereen deze aan heeft, wordt duidelijk dat alle commissieleden dezelfde rol hebben als expert. Het dragen van de toga is ook voor copromotoren een erkenning van hun grote inspanning bij het promotietraject. Bovendien is zo’n hele commissie in toga leuk voor toehoorders.

Addertje onder het gras

Er schuilt echter een addertje onder het gras en dat addertje is het woord “mogen”. Het dragen van de toga is facultatief voor niet-hoogleraren, terwijl hoogleraren de keuze niet hebben. Dat betekent dat niet-hoogleraren zelf een overweging moeten maken of zij het zwarte gewaad al dan niet zullen aantrekken. Verschillende universitair docenten en universitair hoofddocenten die ik erover sprak, gaven aan dat zij zich vanwege deze eigen keuze niet gemakkelijk voelen bij het aantrekken van de toga. Overwegingen als: “ik wil niet overkomen als een doe-alsof-hoogleraar” spelen hierbij een rol. Dit leidt ertoe dat er uit bescheidenheid voor gekozen wordt een eigen formele outfit aan te trekken, zoals we dat allemaal gewend waren. En dat benadrukt het verschil tussen hoogleraren en niet-hoogleraren nog eens extra.

De toga staat tijdens de promotieplechtigheid voor een bepaalde rol. Het maakt duidelijk dat degenen die hem aan hebben, experts zijn op het vakgebied van de kandidaat en de kandidaat over het proefschrift mogen bevragen. Die rol hangt dus niet af van het al dan niet dragen van de hoogleraarstitel. Alle commissieleden zijn expert en dus zouden alle commissieleden de toga moeten dragen. Ik zie dus graag dat dit woord in het reglement wordt vervangen. Dit ene woord is noodzakelijk om de functie van de toga duidelijk te maken. En het levert nog mooiere foto’s op.