Door de coronacrisis zijn de ongelijkheden in het onderwijs zichtbaarder geworden. Anouk Zuurmond beschrijft dit treffend in haar blog "Het recht op onderwijs in tijden van crisis". In tijden van corona is het gezin namelijk belangrijker geworden voor de cognitieve ontwikkeling van het kind. Ouders moesten een groot deel van het onderwijs verzorgen en niet alle ouders hebben daar de mogelijkheden voor. De begeleiding van kinderen bij onder andere de taal- en leesontwikkeling start echter al voordat kinderen naar de basisschool gaan. In deze voorschoolse fase spelen ouders een grote rol in deze ontwikkeling.

Variatie in kwaliteit

De laatste decennia is het vanzelfsprekender dat er in gezinnen boeken voor de allerjongsten zijn. In een recente publicatie (2020) signaleert Rufan Luo dat er geen grote variatie is in het aantal kinderboeken, maar wel in de kwaliteit. In laagopgeleide gezinnen overheerst een bepaald type boek - conceptboeken met letters, cijfers, kleuren of geometrische vormen. Aannemelijk is dat deze boeken minder stimulerend zijn voor de taal- en leesontwikkeling. De taal in deze boeken is immers veel minder rijk dan in verhalende boeken. Verhalende boeken zijn tevens belangrijk, omdat zij meer verfijnde woorden en grammatica bevatten evenals woorden die in gesproken taal weinig aan bod komen (Montag J.L., 2019, p.527–546). Via (prenten)boeken worden kinderen als het ware ondergedompeld in een wereld van nieuwe woorden en zinnen.

Voorlezen is belangrijk

Op verschillende manieren wordt er aandacht gegeven aan het belang van voorlezen aan jonge kinderen en worden kwalitatief hoogwaardige boeken beschikbaar gemaakt voor alle ouders. Het programma BoekStart stimuleert ouders bijvoorbeeld vroeg te starten met voorlezen. Ouders kunnen een gratis BoekStartkoffertje ophalen bij de bibliotheek met daarin twee boekjes en een folder met uitleg over het belang van voorlezen. Tevens wordt het kind (gratis) lid van de bibliotheek, waardoor alle ouders toegang hebben tot een grote collectie baby-, peuter- en kinderboeken.

Een andere manier om boeken beschikbaar te maken is de actie "Geef een prentenboek cadeau". Deze periodieke actie probeert alle kinderen op te laten groeien met de mooiste boeken door ze beschikbaar te maken voor een klein bedrag. Tevens stimuleren ze mensen om de boeken te geven aan kinderen die geen gevulde boekenkast hebben.

Dit soort programma’s en acties zijn belangrijk, want een boek meer of minder maakt namelijk een verschil. Jessica Logan maakte een schatting van het aantal woorden dat kinderen gedurende de eerste twee jaar extra horen als hun ouders geregeld voorlezen. Een paar keer per week voorlezen betekent dat kinderen 20,000 woorden extra horen in de eerste twee jaar. De kloof groeit exponentieel als ouders meer voorlezen. Als ouders meerdere boeken per dag voorlezen komt Logan en haar team tot een schatting van een half miljoen extra woorden.

Talige thuisomgeving

Het is duidelijk dat in de thuisomgeving een belangrijke basis gelegd kan worden voor een adequate taal- en leesontwikkeling. Jong in aanraking komen met boeken en verhalen geeft niet alleen veel plezier, maar is vitaal voor een succesvolle schoolcarrière. Als straks alle kinderen weer fulltime naar school kunnen, blijft een talige thuisomgeving een wereld van verschil maken voor de onderwijskansen van een kind.

Iedereen kan helpen om het belang van een vroege start met voorlezen onder de aandacht te brengen of toegang te geven tot de wonderlijke wereld van een prentenboek. Geef een boek cadeau als je op kraambezoek gaat en vertel de jonge ouders over het programma BoekStart. Geef een boek cadeau als je buurjongen jarig is. Geef een boek cadeau aan een kind van wie de boekenkast nog niet gevuld is met de prachtigste verhalen.