En de problemen beperken zich zelden tot één domein van functioneren. Als het thuis niet goed gaat, ziet de school dat ook terug in de klas. En als ouders hun gedrag niet in de hand hebben, leert een kind dat ook niet goed. Dat noemen we ook wel de intergenerationele overdracht van problemen en in het ergste geval van geweld: er is een cyclus van generatie op generatie die maar niet doorbroken wordt.

Eigenlijk gaan bijna alle verhalen in deze serie over zulke situaties: er is sprake van een opstapeling van problemen die substantiële begeleiding en hulp vragen die helaas vaak niet of onvoldoende beschikbaar is. En dat is precies waar kinderrechten in het gedrang komen: juist de meest kwetsbare groepen krijgen vaak niet (tijdig) de hulp die ze nodig hebben. Dat hebben we nu al 28 keer eerder kunnen lezen. In het verhaal van vandaag komen verschillende elementen uit eerdere verhalen samen: huiselijk geweld, gedragsproblemen, en probleemverplaatsing,

Het kindgesprek

Op een basisschool in Zuid-Holland voeren de leerkrachten ieder jaar twee kindgesprekken: gewoon een individueel gesprek met ieder kind om vinger aan de pols te houden. Tijdens één van die kindgesprekken vertelt een jongetje van 10 jaar dat zijn papa mama had geslagen. Zoiets vertelt een kind niet zomaar in de kring of tijdens het werken. Een individueel kindgesprek geeft daar wel ruimte voor. Naar aanleiding van deze informatie zoekt de leerkracht de intern begeleider op en samen nodigen ze de moeder uit voor een gesprek. Zij geeft toe dat er inderdaad ruzie is geweest, maar wil verder niet ingaan op eventueel fysiek geweld.

Bont en blauw

In de periode daarna wordt duidelijk dat het echt niet in de haak is. De moeder komt op school om haar zoon te brengen en heeft een botbreuk en een blauw oog. Ook oogt moeder erg schichtig en kwetsbaar. Na weer een aantal weken heeft ze opnieuw zichtbare verwondingen aan haar gezicht. Ook met de jongen gaat het niet geweldig op school.

Hij is heel opstandig en wordt snel agressief tegen andere kinderen. Gelukkig wordt dit gedrag de laatste tijd iets beter. Hij maakt langzaamaan, ondanks zijn gedrag, vriendjes en lijkt zich in de klas steeds iets meer op zijn gemak te voelen. Maar de juf maakt zich toch zorgen over zijn thuissituatie. De moeder wordt weer uitgenodigd voor een gesprek. Dan vertelt ze dat haar zoon thuis de boel kort en klein slaat en haar uitscheldt. De leerkracht vermoedt dat dit gedrag best weleens imitatiegedrag zou kunnen zijn: de jongen doet zijn vader na.

Bemoeien

In die periode vindt ook een tweede kindgesprek plaats. Dit gesprek was aangekondigd bij de ouders. De juf vraagt de jongen hoe het thuis gaat. De jongen zegt dat hij van zijn mama eigenlijk niet met de juf mag praten omdat de juf zich er anders weer mee gaat bemoeien. Hij vertelt de juf niet meer over wat er thuis gebeurt. Maar zijn gezichtsuitdrukking spreekt boekdelen. Net als de instructies die zijn moeder hem heeft meegegeven. Ondanks dat de jongen het in de klas steeds beter doet, komt na enkele weken het bericht dat de ouders een andere school zoeken. Ze hopen op een juf die niet aan kindgesprekken doet.