Een terecht punt is dat we bij mannen en jongens meer bewustzijn moeten creëren over hoe zij zich gedragen ten opzichte van vrouwen. Daarnaast is er meer nodig. Zeker als het om opvoeding gaat. Je kunt de grenzen van jezelf en die van een ander niet respecteren als je die niet voelt. Hoeveel kinderen horen niet dagelijks dat ze zich niet aan moeten stellen, even op hun tanden moeten bijten, zich niet zo druk moeten maken en vooral niet moeten huilen. Als je afleert je eigen gevoel serieus te nemen, is het moeilijk grenzen te ervaren. De taak aan ouders en onderwijs om kinderen hiermee te helpen. Maar zelfs dan voorkom je niet dat mensen met macht misbruik maken van anderen.

Procedures en ethische richtlijnen

Het is een illusie te denken dat we met opvoeding alleen misbruik kunnen voorkomen. Power corrupts, helaas. Mensen blijven mensen. Daarom kunnen mensen niet zonder zelfbescherming. En die verantwoordelijkheid wordt naar mijn idee in televisieland niet genomen. Ik trek graag even de parallel met wetenschappelijk onderzoek. Gemotiveerd door de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog, werken we vanaf de jaren ’50 in toenemende mate met procedures en ethische richtlijnen die mensen die meedoen aan onderzoek, beschermen. Omdat proefpersonen nu eenmaal kwetsbaar zijn, zeker als er een onderzoeker met een witte jas naast staat. Daarom worden alle procedures getoetst en controles ingebouwd om de veiligheid van proefpersonen te garanderen. Daarom mag je mensen niet te veel geld betalen voor onderzoek, omdat mensen - en zeker zij die het hard nodig hebben - voor geld nu eenmaal hun eigen grenzen kunnen overtreden.

Onafhankelijke commissie

Het is niet zo verschrikkelijk ingewikkeld - er is niet eens zoveel voor nodig. Je hebt een onafhankelijke commissie nodig die ideeën vooraf toetst. Die de procedures doorloopt en daarbij controleert op veiligheid voor deelnemers. Een onafhankelijke commissie waar je terecht kan voor vragen of meldingen. Een duidelijke brief vooraf met de boodschap dat je altijd zonder opgaaf van reden kan stoppen, dat jouw veiligheid van belang is, dat je niet onder druk gezet mag worden en dat je daarover goed geïnformeerd bent. En misschien het allerbelangrijkste: onderzoekers trainen in hun omgang met proefpersonen. Voor onderzoekers is dit een alom geaccepteerde manier om waardig met mensen om te gaan. Maar bij tv is het devies: ‘anything goes’. Je mag kwetsbare mensen voor geld de meest mensonterende capriolen laten uithalen.

Groot respect gaat uit naar de slachtoffers die zich uitspreken en naar televisiemakers die dit aankaarten. Ik hoop dat televisieland zichzelf naar aanleiding hiervan even diep in de open kijkt. Maar zoals Damiaan Denys bij Met het oog op morgen al zei over the Voice, we zijn hier allemaal een beetje schuldig aan, zeker zo lang we blijven klappen voor mensonterende televisie.